هدف از این پایان نامه سوء مصرف مواد در ایران و جهان و علل و عوارض آن می باشد.

سابقه آشنايي با مواد مخدر به زمان تشکيل اولين تمدن هاي ايجاد شده بر روي  کره زمين باز مي گردد به استناد الواح گلي مکشوفه، سومريان در حدود يازده هزار سال قبل با شيره گياه خشخاش و آثار او آشنايي داشته‌اند. به گفته محققين تا قبل از قرن هيجدهم همواره بشر از مواد مخدر در راه صحيح استفاده کرد. اين مواد عمدتا به مصارف پزشکي و دارو و درمان رسيده است. پزشکان صعان همچون بوعلي سينا و زکرياي رازي براي مداواي بيماران خود از اين مواد استفاده مي‌کردند و در آثار قلمي بجاي مانده از ايشان به موارد استفاده پزشکي از اين مواد پرداخته‌اند. اما از زماني که يکي از کمپاني‌هاي پير استعمار يعني انگلستان به نام کمپاني هند شرقي به هندوستان پاي نهاد و شروع به اجراي نقشه شوم خود نمود، و اونا مشروع و پديدة زحمت بار و  نامبارک اعتياد بوجود آمد بخاطر همين است که اعتياد به مواد مخدر را ارمغان استمار ناميده‌اند (اصغری، 1393). 

     اين کمپاني با ترفندهاي مختلف اراضي گسترده‌اي از کشور هندوستان را زير کشت خشخاش برد و با لطايف العيل شروع به پخش کردن ترياک در بين مردم کشورهاي منطقه نمود. دولت چين که در مورد اعتياد جوانانش احساس خطر جدي مي نمود با اين پديده به مقابله پرداخت و واردات اين مواد را به کشورش ممنوع ساخت. اما دولت انگلستان براي حمايت از کمپاني خود با چين وارد جنگ شد. جنگ هاي ترياک بين انگلستان و چين دوبار اتفاق افتاد و هر کدام به مدت دو سال به طول انجاميد. يکي در سال 1840 و ديگري در سال 1856 نتيجه اين جنگ در هر دو مورد به نفع انگلستان بود و با تمجيل قرار داد «تين سيستان» برچين خاتمه يافت (سعیدی،1391).      سوء مصرف مواد در ايران که در دور‌ة قاجار به اوج خود رسيده بود و از مدت ها قبل درباريان را آلوده ساخته بود زنگ خطر را در ايران به صدا در آورده بود. بخاطر همين امر، علما و فقه هاي بيدار آن زمان شروع به روشنگري کردند و نسبت به عواقب زيان بار اين پديده هشدار دادند (فردوسی، 1390). 

     کشور ما به علت قرار داشتن در شاهراه ترانزیت مواد مخدر و نیز جایگاه نسبتاً موجه مصرف تریاک در فرهنگ ایرانی، همواره با خطر و عوارض اجتماعی روبرو بوده است. تخمین زده می شود که حدود 2 میلیون نفر معادل 3% از کل جمعیت ایران به نوعی از مواد مخدر استفاده می کنند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ویژه در یک دهه اخیر اقدامات بسیار جدی و مؤثری در مقابله با گروه های قاچاق و توزیع مواد مخدر صورت گرفته است. با این حال، افزایش شیوع اعتیاد در جمعیت زنان همه و همه حقایقی هستند که لزوم برخورد ریشه ای تر و منطقی تر با این معضل ملی را طلب می کنند. نکته مهمی که در این مجال قصد پرداختن به آن را داریم پرداختن به مشکلات بهداشتی و بیماری های عفونی خطرناک است که یک فرد معتاد را در جامعه و محیط زندان تهدید می کنند و با توجه به ارتباط این افراد با کل جامعه، آنها را با منابع خطرناکی برای انتشار بیماری های عفونی خطرناکی چون ایدز و هپاتیت تبدیل می سازند (نادری، 1389).

     بطور خلاصه، یک فرد معتاد در حقیقت انسان بیماری است که به دلیل مشکلات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی متعدد و نیز احساس نیاز شدید و ناگهانی به مصرف ماده مخدر، بسیار در معرض انجام رفتارهای مخرب و زیانبار قرار دارد. جمعیت معتاد و زندانی های کشور در یک نگاه واقع بینانه و بر اساس آمارهای متعدد داخلی و خارجی، کانون های مناسبی برای ابتلاء و انتقال بیماری های عفونی مهم و خطرناکی چون ایدز و هپاتیت هستند و برخورد ریشه ای و کارشناسی با موضوع اعتیاد و رسیدگی عاجل به وضع بهداشتی زندانی های کشور باید در رأس برنامه های سیاستگزاران و دست اندرکاران مربوطه قرار گیرد (محمدی، 1387).

فهرست مطالب

سوءمصرف مواد    1
تاريخچه سوءمصرف مواد در جهان و ايران    3
نشانه‌هاي سوءمصرف مواد    6
عوارض سوءمصرف مواد    6
DSM- IV    10
ICD-10    10
الکل    10
الکل    10
آمفتامین ها    10
محرک های دیگر، از جمله کافئین    10
کافیئین    10
مسکن یا خواب آورها    10
حشیش    10
کانابینوئید ها    10
کوکائین    10
کوکایین    10
توهم زاها    10
توهم زاها    10
مواد استنشاقی    10
حلال های فرار    10
نیکوتین    10
توتون    10
مواد افیونی    10
مواد افیونی    10
فن سیکلید ین    10
مصرف چند ماده    10
رخوت زاها، خواب آورها، اضطراب زداها    10
چند ماده    10
1-    الكل:    12
2-    باربيتورات ها و خواب آورها:    13
3-    مواد استنشاقي:    14
4-    مواد افيوني:    14
ج)  توهم زاها    16
پيـشگيـری از اعتيـاد    16
سطــوح پيـشگيـری    17
بیماری سوءمصرف مواد در ايــران    19
دیدگاه های گرایش به بیماری سوءمصرف مواد    21
عوامل زيستي درگیر در سبب شناسي اعتياد و سوء مصرف مواد
نظريات و تحقيقات مربوط به عوامل اجتماعي و فرهنگي 
ديدگاه هاي روان تحليل گري
ديدگاه رفتاري درمورد اعتياد و سوء مصرف مواد
ديدگاه و نظريات شناختي و شناختي ـ اجتماعي

بازنگری پژوهش ها    
منابع