این پایان نامه در مورد حسادت و با عنوان بررسی حسادت و ریشه های آن در دین و علم روانشناسی می باشد.بخیل کسی است که به مال خودش بخل می ورزد و صاحب بخل شدید کسی است که به مال دیگران بخل می ورزدو این دومی به نعمت هایی که خداوند به بندگانش داده که میان آنها و شخص حسود هیچ دشمنی و ارتباطی نیست بخل می کندو چنین عملی انگیزۀ آشکاریجز پلیدی نفس و پستی طبع نداردو بخل در سرشت او قرار دارد. و چنین فردی با گرفتاری دیگران خشنود و فرحناک و از وسعت زندگی دیگران محزون و ناراحت می‌گردد، چنین فردی وقتی می‌شنود که از فردی نعمتی زائل شده است، خوشحال شده و حتی در بعضی موارد ناخودآگاه می‌خندد و متأسفانه علاج این نوع حسد،(چون درون ذات بشر است) بسیار سخت خواهد بود، زیرا این امر درون نفس و به نوعی جزئی از شخصیت شده است.

یکی از رذائل اخلاقی که در علم اخلاق مورد بررسی قرار می گیرد ؛ رذیلۀ حسادت است .حسد صفت بسیار زشتی است که آدمی را به پست ترین مرحلۀ رذالت می رساند تا جائی که شخص حسود تحمل شا دکامی و بهره مندی دیگران را ندارد. دانشمندان اسلامی ، حسادت را برای آدمی بسیار مضر می دانند و از آن نهی کرده اند، چرا که حسادت به روح و روان انسان ضربات جبران ناپذیری وارد کرده و تأثیرات منفی در رفتار و کردار آدمی می گذارد و این صفت زشت و ناپسند ممکن است سالها و شاید تا آخر عمر، انسان را با مشکلات و خطرات روحی و روانی همراه کند و به سادگی از وجود او خارج نشود تا جائی که دوست دارد‌دیگران‌را‌نیز‌منحرف‌کند. 

حسد از دیدگاه قرآن

در این باره در قرآن ، حسد به عنوان دستاویزی برای اهل کتاب جهت انحراف مؤمنان قلمداد شده است . آنجائی که خداوند می فرماید : 
وَدَّ کَثِيرٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَوْ يَرُدُّونَکُمْ مِنْ بَعْدِ إِيمَانِکُمْ کُفَّاراً حَسَداً مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ ، « بسيارى از اهل كتاب پس از اينكه حق برايشان آشكار شد از روى حسدى كه در وجودشان بود ، آرزو مى‏كردند كه شما را ، بعد از ايمانتان ، كافر گردانند . پس عفو كنيد و درگذريد ، تا خدا فرمان خويش را بياورد ، كه خدا بر هر كارى تواناست »  . 

پیام هایی که در این آیۀ نهفته است :
1.    شعلۀ حسادت چنان خطرناک است که بعد از علم و آگاهی نیز فرو نمی نشیند.« حسداً » « مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ »
2.     شما با ایمان آوردن به اسلام ، عظمت و عزتی می یابیدکه دشمنان به شما رشک و حسد می ورزند و می خواهند شما به جهل ، شرک و تفرقۀ زمان جاهلیت برگردید. « وَدَّ کَثِيرٌ » «لَوْ يَرُدُّونَکُمْ »
3.    با مخالفان نباید فوراً به خشونت برخورد کرد ، گاهی لازم استحتّی با علم به کینه و حسادت آنها ، با ایشان مدارا نمود. « فَاعْفُوا »

فهرست مطالب                                
2-1- واژه شناسی حسد    12
2-2- تعریف حسادت در علم اخلاق    14
2-3- تفاوت های غبطه و حسادت    18
2-4- ضد حسادت نصح و خیرخواهی    19
2-5- سلامت و بیماری روان    22
2-5-1- سلامت از دیدگاه اهل لغت    22
2-5-2- روان    23
2-5-3- روح وبدن و تأثیر آنها بر همدیگر    24
2-5-4- سلامت روان از دیدگاه قرآن و حدیث    25
2-5-5- تعریف بیماری روانی    26
2-5-6- نشانه‌های بیماری روانی از نظر آیات و روایات    27
2-6- نشانه های حسود    30
2-6-1- نفاق    31
2-6-2- احساس نارضایتی و اندوه    32
2-6-3- احساس خشم    33
2-6-4- احساس رنج    34
2-6-5- احساس حسرت    35
2-7- مراتب حسادت    35
2-8- زمینه های رشد حسادت    39
2-8-1- زمینه های خانوادگی    39
2-8-1-3- علل و انگیزه های حسادت در کودکان    43
2-8-1-3-1-حسادت فرزند اوّل نسبت به کودکان بعدی    43
2-8-1-3-2- برخوردهای تبعیض آمیز    45
2-8-1-3-3- احساس محرومیّت    47
2-8-1-3-4- توجه نکردن به استعدادها و توانایی فرزندان    49
2-8-2- زمینه های فامیلی حسادت    49
حسادت به آشنایان:    50
2-8-3- زمینه رشد حسادت در محیط تحصیلی و محیط کار    52
2-8-4-زمینه رشد حسادت و توارث    54
2-9- ریشه های حسادت از نظر علمای اخلاق    61
2-9-1- خباثت نفس و بخل ذاتی نسبت به بندگان خدا    61
2-9-2- عداوت و دشمنی    61
2-9- 3- حب مشهور شدن وآوازه یافتن    62
2-9-4- ترس از باز ماندن از مقصود خود    63
2-9-5- تعزّز    63
2-9-6- تکبّر    64
2-9-7- تعجّب واستعباد    65
2-10- ریشه‌یابی حسادت در ضعف باورهای دینی    66
2-10- 1- ضعف ایمان به حکمت خداوند    68
2-10- 2-تزلزل در پایه‌های ایمان به پروردگار    71
2-10- 3- عدم توجّه به عظمت خداوند    73
2-11- تعریف حسادت در روانشناسی    74
2-11-1- ریشه های تربیتی حسادت:عوامل تربیتی حسادت از دیدگاه روانشناسان    77
2-11-1- 1- احساس حقارت    77
2-11-1-2- ضعف اعتماد به نفس و نداشتن امنیت    78
2-11-1-3- رابطۀ عزت نفس و حسد    79
2-11-1-3-1- نشانه‌های عدم عزت نفس    80
2-11-1-3-2- نقش عزت نفس در از بین رفتن حسد    81

منابع و مراجع