پایان نامه کارشناسی رشته حقوق با عنوان مسئولیت مدنی و ضمان

 
 
مقدمه:
فرد بشر با توجه به طبیعت انسانی و روانی و عاطفی خود داراری دیدگاهی زشت و زیبا و گفتارهای پسندیده و نا پسندیده می باشد و از سویی آمال ممدوح الهی و انسانی را دنبال می كند و از سوی دیگر امیال مذموم شیطانی. تاریخ حیات انسان گویای این واقعیت است كه انسان در جریان دست یافتن به  این آمال به خصومت و نزاع گراییدو چه بسا منجر به كشتار همدیگر و انتقام می-پرداختند، تا آنجا كه یكی از طرفین از بین می رفت و یا كاملا تسلیم می شد مه این خود موجب اضمحلال نظم جامعه می گردید.
 
لذا بشر عاقل از همان زمانهای دور به این حقیقت پی بردكه برای حفظ نظام  اجتماعی باید ضوابط و قواعدی را حاكم بر رفتارها و روابط اجتماعی خود قرار دهد تا با رعایت قوانین ارسالی از سوی عادل یگانه و وضع قوانین قراردادی از سوی خبرگان، هم دامنه اختلافات محدود گردد و هم اختلافات حادث بر اساس آن قوانین و قواعد فیصله یابد برای استقرار نظم و امنیت در جامعه در كنار قواعد و موازین دینی و اخلاقی، مقرارات قانونی عالمانه و عادلانه ضروری است تا در پرتو این مقررات زمینه دست یابی به عدالت اجتماعی فراهم آید.حقوق مدنی ایران نیز چهرة تكامل یافته از فقه امامیه است كه بر مبنای تحقیق و فتوای فقیهان در طول قرنها تدوین شده است قوانین حقوقی روز به روز متحول و قوانین ناقص، تكمیل می شود و روح قوانین از متون فقهی كشف می گردد تا حقوق افراد بشر حفظ گردد و جامعه بسوی هدف خود كه همانا مدنیت و قانونمندگرایی است در سایه عدالت رهنمون شود. برای درك بهتر موضوع  ابتدا در این فصل به شرح اصطلاحات ضمان و مسئولیت مدنی پرداخته شده است 
 
 
 
 
کلمات کلیدی:

اتلاف در حقوق

مسئولیت

ضمان

حقوق مدنی

مسئولیت مدنی

 
 
 
 

مسئوولیت : 

مفهمومی حقوقی است و از نظر جامعه‌شناسی با تحول جامعه تغییر می كند تا آنجا كه تاریخ فرضیه‌های حقوقی نشان می‌دهد نخستین تجلی فرضیه مسئوولیت به صورت وظیفه است بدین شرح كه كسی كه خود او یا اشیاء و افراد واقع در اختیار او به دیگری زیان رسانده است موظف است كه به نوعی آتش خشم و انتقام زیان دیده را فرو نشاند . كسی كه به دیگری زیان می‌رساند یا با حمایت از خویشاوند و طفل و حیوانی اهلی كه به دیگران زیان رسانده است ، مانع گرفتن انتقام زیان دیده آماده شود ، چون مصلحت جامعه در آرامش و نظم یعنی امنیت عمومی در ابتدائی ترین معنی آن ، با تنظیم روابط خصمانه و سرانجام با آشتی دادن دو خصم بهتر و موثرتر تامین می‌شود .
هر كسی كه عملی می‌كند قصد انجام دادن آن عمل و نتایج قابل پیش بینی ناشی از آن را داشته باشد و باید مسئوول این عمل و نتایج آن باشد ولی این مسئوولیت ناشی از فرض آن است.   
 
 
 
 
فهرست مطالب

مسئولیت مدنی و ضمان 1

مقدمه: 2

اصطلاح ضمان در حقوقی مدنی و انواع آن 3

گفتار اول ـ ضمان در حقوق مدنی : 3
مسئوولیت : 4
گفتار دوم ـ تاریخچه مسئوولیت مدنی : 6

گفتار سوم ـ مسئوولیت مدنی در كتابهای آسمانی : 6

گفتار چهارم : 8
الف ) مسئوولیت مدنی و مسئوولیت اخلاقی : 8
ب ) مسئوولیت مدنی و مسئوولیت كیفری : 9
- قلمرو مسئوولیت مدنی و انواع آن : 11
ـ قلمرو مسئوولیت مدنی : 11
1 ـ ضمان عهدی : 11
2 ـ ضمان قهری : 11
ـ انواع مختلف مسئوولیت مدنی : 13
الف – مسئوولیت ناشی از عمل شخص : 13
2 ـ عنصر معنوی یا روانی تقصیر : 15
ب ـ مسئوولیت ناشی از عمل دیگری : 16
ج ـ مسئوولیت ناشی از اشیاء : 19
ـ مصادیق ضمان در قانون مدنی و فقه : 19
 

اتلاف 21

تعریف اصطلاح تلف در فرهنگ لغت، فقه و حقوق و تشریح عناصر آن: 22

گفتار اول- تعریف تلف در فرهنگ مختلف، فقه و حقوق: 23

بند اول- مهوم تلف در لغت: 23
بند دوم- مفهوم تلف در اصطلاح فته: 23
بند سوم ـ اتلاف حقوق مدنی : 24

گفتار دوم ـ تشریح عناصر تلف : 28

بند اول ـ تلف : 28
فقها و حقوقدانان اموال را به اقسام زیر منقسم نموده‌اند كه به طور خلاصه بیان می‌شود : 31
الف ـ اموال مادی و غیر مادی : 31
ب ـ اعیان و منافع : 31
ارش : در لغت به معنای فساد و نقص است و در اصطلاح تفاوت قیمت صحیح 32
ج ـ اموالی كه به انتفاع از آن عین باقی می ماند و اموالی كه به انتفاع از آن عین باقی نمی‌ماند. 33
د ـ اموال منقول و اموال غیر منقول : 33
ه ـ مثلی و قیمی : 33
بند سوم ـ ضمان : 37
بند چهارم ـ بدون واسطه و با واسطه : 37
بند پنجم ـ اتلاف نفس : 38
ب ـ شبه عمد : 40
بند ششم ـ اتلاف اطراف : 42

فصل دوم ـ اثابت حجیت قاعدة اتلاف : 44

گفتار اول ـ كتاب ( قرآن ) : 44
بند اول ـ در سوره بقره آیه 194 چنین آمده است : 44
بند دوم ـ در سوره نحل آیه 126 چنین آمده است : 47
بند سوم ـ در سوره شوری آیه 40آمده است : 48
گفتار دوم ـ سنت : 49
گفتار سوم ـ قاعده احترام : 52
گفتار چهارم ـ بنای عقلا : 54
گفتار پنجم ـ اجماع : 54
گفتار ششم ـ قاعده تسلیط : 56
انواع اتلاف: 56
 

بررسی اصطلاح سبب در فرهنگهای مختلف لغت فقه و حقوق و اثبات حجیت آن 68

گفتار اول- معنی سبب در اصطلاح لغوی و فقهی 68
تسبیب فعلی است كه انتظار تلف ولو احیانا از ن میرود و بعد به شروطی كه لازم است تا تسبیب موجب ضمان شود اشاره مینماید: 73
بند دوم- اجماع: 84
بند سوم- بنای عقلا: 84
بند دوم- اجتماع سبب و مباشر: 86
- صور مختلف تسبیب در قصاص و اجتماع اسباب 88
الف - صور مختلف تسبیب در قصاص: 88
بند دوم- عمل مجنی علیه نیز به عمل جانی منضم شود: 91
بند سوم- عمل حیوانی به عمل جانی ضمیمه شود: 93
بند چهارم- عمل انسان دیگری منضم شود: 96
بند پنجم- ترسیم صور مختلف اجتماع اسباب 107
منابع  ماخذ 109